Czy kolej może być architektem transformacji energetycznej? Trendy i inwestycje
Najbliższe lata w energetyce kolejowej odpowiedzą na pytanie w jakim kierunku pójdą inwestycje związane z rozbudową i modernizacją infrastruktury niezbędnej do zapewnienia nowoczesnych rozwiązań będących efektem rosnących potrzeb sektora. Plany związane z CPK czy wsparcia dla przewozów w regionach determinują konieczność zmian w energetyce kolejowej.
O tych zmianach, pomysłach rozmawiano podczas kolejnej Konferencji „Energetyka na kolei”. Z rozmów i dyskusji wynika stanowisko, że zmiany są nieodwracalne, a w wielu wypadkach konieczne. Takie głosy płynęły tak ze strony spółek kolejowych wspartych przez PGE Energetykę Kolejową, ale także ze strony przedsiębiorców, którzy regularnie dostosowują swoje propozycje do zmieniających się realiów rynkowych.
– Doświadczenie, indywidulane podejście do klienta oraz optymalizacja procesów produkcyjnych- tak scharakteryzował atuty partnera technologicznego konferencji ZPRE „JEDLICZE” SP. Z O.O., Edward Parchimowicz – Właściciel Firmy. Opowiadając o aparatach łączeniowych sieci trakcyjnych zdefiniował najważniejsze produkty Spółki dla kolei w tym przeznaczony do zdalnego otwierania – zamykania odłączników ONT i rozłączników RNT trakcyjnych napęd silnikowy NTS-220/24 (7490-1) czy przeznaczony do ręcznego otwierania-zamykania odłączników ONT i rozłączników RNT trakcyjnych napęd ręczny trakcyjny NRT (7495-1).
Bartłomiej Mazurek (Dyrektor Pionu) i Grzegorz Pizon (Kierownik) z SIEMENS ENERGY SP. Z O.O. omówili rozwiązania bez emisyjnych urządzeń dla elektroenergetyki.
– W Nysie powstaje projekt, którego inwestorem jest firma Umicore z Belgii. Zakres projektu obejmuje zasilanie zakładu typu greenfield. Faza 01, która ma zasilić pierwszą część elektrowni, została pomyślnie zrealizowana przez firmę Siemens Poland.
Przedstawiciele Siemens Energy streścili również projekt MUZA, którego inwestorem jest PKP Energetyka (obecnie PGE Energetyka Kolejowa), a klientem końcowym PKP PLK SA. MUZA polega na modernizacji systemu zasilania sieci trakcyjnej poprzez:
- umożliwienie zwiększenia przepustowości linii (zwiększony ruch pociągów),
- wprowadzenie lokomotyw o większej mocy (rzędu 6 MW),
- poprawę parametrów jakości energii elektrycznej.
Marcin Żaboklicki (Naczelnik Wydziału Optymalizacji Zasilania Elektroenergetycznego) z PKP POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A. streścił wdrożenie systemu Detekcji Stanów Awaryjnych Pantografów (DSAP).
– System przeszedł pozytywną weryfikację i aktualnie trwają prace związane z wdrożeniem procedur umożliwiających objęcie nadzorem pojazdów kolejowych oraz podejmowanie działań zaradczych w sytuacjach awaryjnych.
Dodał ponadto, że:
– DSAP to bieżąca kontrola stanu technicznego pantografów, prewencja i informacja dla ewentualnych komisji kolejowych oraz zmniejszenie liczby uszkodzeń w obszarze styku pantograf – sieć trakcyjna.
Problemy jakie napotyka się podczas bieżącego utrzymania energetyki trakcyjnej i nietrakcyjnej oraz rozwiązania proponowane przez ZEP INC. zaprezentował Bartosz Chyliński – Dyrektor Techniczno – Handlowy ds. Klientów Strategicznych. Jak zaznaczył:
– Naszym celem jest pomoc zarządcy infrastruktury oraz firmom realizującym umowy utrzymaniowe poprzez zapobieganie awariom.
Wydajność systemu zasilania trakcji elektrycznej, a przede wszystkim parametry systemu umożliwiające realizację zakładanego rozkładu jazdy pociągów zgodnie z wybranym wskaźnikiem jakości były przedmiotem analizy dr inż. Artura Rojka (Kierownika Zakładu Elektroenergetyki) z Instytutu Kolejnictwa. Jak zaznaczył:
– Wymagania dotyczące oceny wydajności zasilania trakcji elektrycznej określa norma
EN 50388-1:2022. Przy czym jednak zdegradowany system trakcji elektrycznej może prowadzić do obniżenia jakości usług. To, czy taka sytuacja jest akceptowalna, jest kwestią ekonomiczną, a nie techniczną. Reprezentuje to wskaźnik jakości.
Doprecyzował również, że:
– Przed rozpoczęciem oceny wydajności systemu należy zdefiniować stan awaryjny, którego konsekwencją może być wyłączenie jednego z dwóch lub więcej zespołów prostownikowych, wyłączenie wszystkich zespołów prostownikowych w podstacji i przejście w pracę kabinową, wyłączenie podstacji oraz wyłączenie kabiny sekcyjnej.
Edyta Gładysz, (Ekspert, Departament Techniczny) z PGE ENERGETYKA KOLEJOWA S.A. w analizie dotyczącej Podsystemu Energia zaznaczyła, że:
– Interoperacyjność oznacza zdolność systemu kolei do zapewnienia bezpiecznego i nieprzerwanego przejazdu pociągów spełniających wymagany stopień wydajności. Elementem interoperacyjności jest również system zasilania sieci trakcyjnej, którego zadaniem jest zasilanie energią elektryczną każdego pociągu w celu zapewnienia ruchu zgodnego z rozkładem jazdy.
Charakteryzując wymagania i wyzwania w części zasilania Podsystemu omówiła Modernizację Układów Zasilania (MUZ), czyli największą w historii kolei modernizacje infrastruktury energetycznej. .
Teoria a praktyka międzynarodowych rozliczeń za energię trakcyjną była tematem wspólnej prezentacji SESTO SP. Z O.O. oraz Itas. Piotr Majchrzak (Kierownik Działu Konstrukcji Elektronicznych i Oprogramowania) z SESTO i Michał Grzywacz z Itas omówili certyfikację komunikacji EMS do DCS, HERMES czyli polski system pozyskiwania i przetwarzania danych pomiarowych z liczników energii elektrycznej zainstalowanych na pojazdach trakcyjnych oraz moduł HADES umożliwiający udostępnianie danych pomiarowych i pomiarowo-rozliczeniowych energii elektrycznej zużywanej przez elektryczne pojazdy trakcyjne.
Arkadiusz Kasiński (Dyrektor Biura Energetyki) z PKP INTERCITY SA streszczając zagadnienie liczników w lokomotywach zaznaczył, że celem wprowadzenia systemu EcoDriving jest wdrożenie aplikacji raportującej zużycie energii elektrycznej oraz pozwalającej maszynistom na własną ocenę jazdy w stosunku do pozostałych maszynistów realizujących pracę eksploatacyjną na tej samej trasie kolejowej pod kątem zużycia energii elektrycznej. Dodał również, że istotnym przyczynkiem jest wykonane analiz dotyczących potencjału obniżenia zużycia energii elektrycznej, jaki może być osiągnięty przy wykorzystaniu dodatkowych informacji przekazywanych prowadzącemu pociąg maszyniście.
– Program ecoDriving to długofalowe zaangażowanie organizacji w celu poprawy efektywności wykorzystania energii poprzez budowanie świadomości, pomiar zużycia, zarzadzanie i dążenie do realizacji celów wsparte rozwojem motywacji i kompetencji maszynistów oraz osób zaangażowanych w zakupy, planowanie i eksploatację taboru. – podkreślił Kasiński.
Cezary Lis (Dyrektor Sprzedaży Segment Transportu) wespół z Robertem Zawistowskim (Kierownikiem Obszaru Sprzedaży) w HITACHI ENERGY POLAND SP. Z O.O. zaprezentowali historię i portfolio firmy Hitachi Energy oraz rozwiązanie ekologiczne nie zawierające gazów SF6, czyli wyłączniki WN na napięcia do 145kV. W tym ostatnim przypadku istotne jest, że poprzez eliminacje emisji CO2
ma najniższy ślad węglowy przez cały cykl życia produktu oraz parametry analogiczne jak w standardowym wyłączniku tego rodzaju.
Tomasz Niedziela (Członek Zarządu, Dyrektor Techniczny) streścił optymalizacje zużycia energii w zasobach Kolei Śląskich Sp. z o.o. Podkreślił miedzy innymi, że zanalizowano zużycie energii podczas postoju oraz Spółka udostępnia maszyniście wyniki pomiarów zużycia energii zaraz po zakończonej jeździe. Poruszył on również temat systemu białych certyfikatów, a zatem świadectw efektywności energetycznej.
Artur Bieniek (Specjalista ds. Marketingu i Sprzedaży) streścił możliwości produkcyjne firmy ZAPEL S.A., czyli producenta izolatorów trakcyjnych dla napięć 3 i 2,5 kV AC.
Podkreślił, że:
– ZAPEL to doświadczenie, wiedza specjalistyczna, wysoka jakość surowców oraz nowoczesna technologia i proces produkcji.
Prof. dr hab. inż. Piotr Borkowski (Kierownik Katedry Aparatów Elektrycznych,) oraz dr inż. Łukasz Nowak z Politechniki Łódzkiej streścili zagadnienie pracy redundantnej wyłączników w pojazdach trakcji kolejowej zasilanych napięciem 3kVDC.
– Redundancja, czyli nadmiarowość w stosunku do tego, co konieczne lub zwykłe. Określenie może odnosić się zarówno do nadmiaru zbędnego lub szkodliwego, niecelowo zużywającego zasoby, jak i do pożądanego zabezpieczenia na wypadek uszkodzenia części systemu. – przypomniał prof. Piotr Borkowski.
I dodał:
– Dla projektanta, wykonawcy i użytkownika systemów elektrycznych redundancja to dodatkowa instalacja techniczna, identyczna, co do zasobów sprzętowych i funkcjonalności w stosunku do instalacji podstawowej, która przy normalnych warunkach pracy jest nadmiarowa wobec tego, co jest wymagane do poprawnej pracy systemu.
Natomiast Dariusz Dudek (Sales Manager) z PFISTERER SP. Z O.O. scharakteryzował osprzęt kablowy i napowietrzny do zastosowań w nowoczesnych podstacjach trakcyjnych.
Konferencję zakończyła debata mająca odpowiedzieć na pytanie czy kolej może być architektem transformacji energetycznej, której moderatorem był dr hab. inż. Sławomir Barański z Politechniki Łódzkiej, a uczestnikami Piotr Obrycki (Dyrektor Biura Badań i Rozwoju) z PGE ENERGETYKA KOLEJOWA S.A., Marek Nitkowski (Prezes Zarządu) z Kolei Wielkopolskich, Wiesław Szafrański (Dyrektor Zarządzający ds. Operacyjnych) z POLREGIO S.A., Patryk Świrski (Prezes Zarządu) z Kolei Śląskich oraz Piotr Wakuła (Dyrektor Biura Eksploatacyjno – Technicznego) z Kolei Mazowieckich – KM Sp. z o.o.
Podczas konferencji wręczono również certyfikaty wstąpienia w poczet firm zrzeszonych w Polskiej Izbie Kolei. Tym razem odebrali je przedstawiciele Budimex SA, EL-IN Sp. z o.o. oraz ELZAT Sp. z o.o. Natomiast z możliwości zaprezentowania swoich produktów skorzystały firmy: ZPRE „JEDLICZE” Sp. z o.o., Strunobet-Migacz Sp. z o.o., Hauff-Technik GmbH & Co. KG, Wytwórnia Sprzętu Elektroenergetycznego AKTYWIZACJA Spółdzielnia Pracy, Sonel SA, ZEP Prexpol SJ, PLP POLAND (BELOS) S.A.
GALERIA PREZENTACJEINNE EDYCJE TEGO WYDARZENIA
ZACHĘCAMY DO WZIĘCIA UDZIAŁU W ANKIECIE:
