What are you looking for?

Wodór – wyzwanie przyszłości. [RELACJA III Konferencja „Kolej Wodorowa”]

Polscy przewoźnicy kolejowi intensyfikują prace nad wykorzystaniem technologii wodorowej. O zastosowaniu paliw alternatywnych w transporcie szynowym debatowali w trakcie III konferencji „Kolej Wodorowa” HYDROGEN4RAIL  – FUTURE OF TRANSPORT. Organizatorem trzydniowego wydarzenia, które odbyło się w dniach 28-30 czerwca w Poznaniu, była Polska Izba Producentów Urządzeń i Usług na Rzecz Kolei.

Dzień pierwszy wydarzenia poświęcony był nauce. Uroczystej inauguracji konferencji dokonali Adam Musiał, Dyrektor Generalny Izby oraz menadżer projektu Zbigniew Wiśniewski. Zebranych gości przywitali także prof. Michał Wieczorowski, Prorektor ds. rozwoju i współpracy z gospodarką Politechniki Poznańskiej oraz dr hab. Arkadiusz Kawa, Dyrektor Łukasiewicz – Poznańskiego Instytutu Technologicznego.

W trakcie oficjalnego otwarcia przywitano nową firmę, wstępującą w poczet Członków Polskiej Izby Kolei – Millennium Leasing Sp. z o.o. Certyfikat odebrała Członkini Zarządu – Agnieszka Kozakiewicz-Pietrzak.

– Dołączyliśmy do Polskiej Izby Producentów Urządzeń i Usług na Rzecz Kolei, ponieważ posiadamy 25-letnie doświadczenie w finansowaniu sektora kolejowego – mówiła przedstawicielka Millennium Leasing. – Wnosimy empiryczne doświadczenie, które jest budowane na finansowaniu nie tylko nowego taboru, ale również taboru używanego.

Po oficjalnych wystąpieniach przyszła pora na referaty wprowadzające. Te zaprezentowali:

• dr hab. inż. Ireneusz Pielecha – Instytut Silników Spalinowych i Napędów, Politechnika Poznańska – „Układy napędu wodorowego w pojazdach szynowych”
• Piotr Tarnawski – Dyrektor Centrum Pojazdów Szynowych, Sieć Badawcza Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny (PARTNER ZŁOTY) – „Wyzwania i szanse w obszarze kolejowym”
• Jan Błaszczyk – Dyrektor O/T Urzędu Transportu Kolejowego w Poznaniu – „Urząd Transportu Kolejowego 2023”
• Marek Pawlik – Zastępca Dyrektora Instytutu Kolejnictwa -„Bezpieczeństwo tankowania wodorowych pojazdów kolejowych”

W auli wykładowej Politechniki Poznańskiej o „Instrumentach wsparcia dla rozwoju gospodarki wodorowej” mówił Szymon Byliński, Dyrektor Departamentu Elektromobilności Ministerstwa Klimatu i Środowiska.

– Wodór niskoemisyjny, w tym odnawialny, stanowi kluczowy element polityki energetyczno-dekarbonizacyjnej UE – mówił Szymon Byliński. – Oznacza to, że presja regulacyjno-rynkowa UE stanowi główną siłę napędową gospodarki wodorowej i będzie wspierać jej rozwój. Wodór ma potencjał zastąpienia emisyjnych nośników energii i paliw w procesach przemysłowych i w sektorach trudnych do elektryfikacji.

Przedstawiciel Ministerstwa Klimatu i Środowiska zaznaczył, że w przygotowaniu jest kolejny instrument wsparcia, który może pomóc w rozwoju rynku wodorowego. Wśród jego celów jest m.in. budowa 25 stacji tankowania wodoru, instalacja umożliwiająca produkcję niskoemisyjnego wodoru czy innowacyjne rozwiązania w zakresie wykorzystania tego alternatywnego paliwa.

O wodorowych planach na rozwój PGE Energetyki Kolejowej mówił Wiceprezes Zarządu Adam Domański.

– Bierzemy udział w wielkim programie modernizacji polskiej kolei – mówił. – Jesteśmy odpowiedzialnym partnerem dla całego rynku. Widzimy również możliwe synergie z PGE Energią Odnawialną czy PGE Balticą, w zakresie wodoru. Chcemy zaistnieć, jako dystrybutor i sprzedawca paliwa alternatywnego.

Wodorowe porozumienie

III konferencja „Kolej Wodorowa” była doskonałą okazją do podpisania porozumienia o współpracy między PGE Energetyką Kolejową S.A. i Siecią Badawczą Łukasiewicz – Poznańskim Instytutem Technologicznym. Dokument dotyczy współpracy związanej z rozwojem oraz upowszechnianiem technologii wodorowej w sektorze kolejowym w Polsce.

Celem podjętej współpracy jest rozwój wodorowego taboru kolejowego oraz kolejowej infrastruktury tankowania wodorem. W ramach współpracy strony planują  przeprowadzić modernizację pojazdu szynowego WM-15A, obejmującą m.in. wprowadzenie elementów wodorowego układu zasilania. Wodór do napędzania tak zmodernizowanego pociągu  dostarczać będzie PGE Energetyka Kolejowa.

 – Współpraca z Siecią Badawczą Łukasiewicz – Poznańskim Instytutem Technologicznym to  działanie w kierunku dekarbonizacji transportu kolejowego i rozwoju kolei opartej o odnawialne źródła energii – mówi Sylwester Szczensnowicz, prezes zarządu PGE Energetyka Kolejowa S.A. Zdobyte w projekcie doświadczenia PGE Energetyka Kolejowa będzie chciała  wykorzystać w dalszym rozwoju projektów kolejowych stacji wodorowych w Polsce.

O współpracy mówił także przedstawiciel Instytutu.

 – W Centrum Pojazdów Szynowych prowadzimy liczne projekty badawczo-rozwojowe, w tym w obszarze napędu wodorowego, ale nie tylko. Potrzeby rynku ewoluują dziś w stronę wykorzystania w kolejnictwie sztucznej inteligencji czy optymalizacji procesów logistycznych – mówi dr hab. Arkadiusz Kawa,  dyrektor Łukasiewicz – Poznańskiego Instytutu Technologicznego. – Liczę, że efekty tej współpracy będą miały pozytywny wpływ na rozwój kolei wodorowych w Polsce – dodaje.

Zielona kolej i bezpieczeństwo wodorowe

Po oficjalnym podpisaniu listu intencyjnego, ze sceny swoją prelekcję wygłosił Marcin Parchomiuk, Z-ca Dyrektora ds. badawczych Sieci Badawczej Łukasiewicz (Instytut Elektrotechniki). Omówił on zagadnienie „Bezpieczeństwo energetyczne kraju na tle technologii wodorowych”. Następnie głos zabrała Ewa Karasińska, Dyrektor Departamentu Projektów Kolejowych z Centrum Unijnych Projektów Transportowych. Gościom konferencji przedstawiła możliwości finansowania przez CUPT projektów związanych z zakupem i doposażeniem taboru kolejowego.

Jak budować zieloną kolej? O tym mówił Tomasz Gontarz, wiceprezes Zarządu PKP Intercity. Podczas wystąpienia zaprezentował m.in. strategię inwestycyjną spółki.

– Już teraz 85 proc. taboru PKP Intercity nie emituje spalin, a udział ten będzie sukcesywnie rosnąć wraz z postępem w realizacji inwestycji – mówił. – Potężne inwestycje na kwotę 27 mld zł będą napędzać dalszy zrównoważony i ekologiczny rozwój kolei. Wpisują się także w europejską strategię Zielonego Ładu.

„Zielona” perspektywa pojawiła się także w wystąpieniu Jacka Bogusławskiego, Członka Zarządu UM Województwa Wielkopolskiego.

– W trakcie II Środkowoeuropejskiego Forum Technologii Wodorowych H2POLAND ogłoszona została Strategia rozwoju Wielkopolski wodorowej do 2030 z perspektywą do roku 2040 – przypomniał słuchaczom. – Strategia jest analizą potencjału i możliwości rozwoju gospodarki wodorowej w Wielkopolsce. Dokument wskazuje m.in. wizję wielkopolskiego ekosystemu wodorowego, najważniejsze cele oraz kierunki działalności regionu, a także obecne uwarunkowania wpływające na rozwój gospodarki wodorowej.

Wystąpieniem zamykającym pierwszy dzień konferencji – Dzień Nauki – była prelekcja Pawła Piotrowicza, Eksperta ds. rynku energii i technologii wodorowych, Prezesa Zarządu HYDROGEN Poland. Przeanalizował on kwestie bezpieczeństwa technologii wodorowych.

Wodór w nauce

Dzień drugi III konferencji „Kolej wodorowa” HYDROGEN4RAIL  – FUTURE OF TRANSPORT poświęcony był biznesowi. Wystąpienia zainaugurował Krzysztof Dlesler, Dyrektor Projektów Wodorowych z Impact Clean Power. Przedstawił on strategię obecności ICPT w transformacji wodorowej – w transporcie kolejowym.

Do udziału w wydarzeniu organizatorzy zaprosili także przedstawicieli Solaris Bus & Coach – Mateusza Figaszewskiego, Dyrektora ds. rozwoju E-mobilności i Analiz Rynkowych oraz PKN Orlen S.A. – Michała Żaka, Project Managera z Zespołu transformacji Wodorowej i Paliw Odnawialnych. W swoich prezentacjach poruszyli oni temat zastosowania wodoru w transporcie publicznym.

O bezemisyjnym transporcie szynowym mówił Arkadiusz Świerkot, Członek Zarządu Stadler Polska Sp. z o.o. – Brązowy Partner Konferencji. Przedstawił on aktualnie realizowane przez firmę projekty z uwzględnieniem taboru przyjaznego środowisku.

Online połączono się z dr Michałem Beimem, Ekspertem ds. transportu z Instytutu Sobieskiego w Warszawie. Omówił on temat „Tramwaje w poszukiwaniu alternatywnych źródeł napędu: wodór, biogaz czy baterie? – przegląd praktyki i badań”.

Następnie o wytwarzaniu wodoru ze źródeł OZE w ujęciu sektora kolejowego oraz zmieniającego się sektora energetycznego mówił Piotr Obrycki, Dyrektor Biura Badań i Rozwoju PGE Energetyka Kolejowa S.A.

W bloku poświęconym dystrybucji i infrastrukturze omówione zostały tematy stacji wodorowych, inwestycji w pociągi wodorowe w Indiach oraz dofinansowanie działań wodorowych z ramienia UE.

– Finansowany przez UE projekt FP4 – Rail4EARTH istotnie przyczyni się do postępu w wielu aspektach: technicznym, środowiskowym, ekonomicznym i normalizacyjnym – mówił Szymon Finke, Dyrektor Projektu z Biura Badań, Rozwoju i Cyfryzacji PKP S.A. – Realizowany przez konsorcjum światowych liderów w dziedzinie badań i produkcji pojazdów, infrastruktury i podsystemów, projekt zapewni niezbędne rozwiązania naukowe i techniczne poprzez opracowanie i demonstrację nowych rozwiązań. Będzie to zgodne z celem UE, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku.

O rozwoju projektów wodorowych – inwestycji w tabor kolejowy napędzany paliwami alternatywnymi mówił Tomoho Umeda, CEO HYNFRA P S.A.

Koleje Indyjskie planują uruchomić 35 pociągów wodorowych. Inwestycja realizowana ma być w ramach programu „Hydrogen for Heritage”. Przetarg ogłoszony będzie w ciągu kilku najbliższych miesięcy. – Indyjski rząd z dużym zainteresowaniem patrzy na Polskę, na możliwości polskich firm w tym projekcie – mówił w trakcie III konferencji „Kolej Wodorowa” Tomoho Umeda, założyciel spółki HYNFRA P S.A.

Prelekcje wygłosili także:

• Maciej Kiersnowski – Dyrektor Oddziału Paliwa, PGE Energetyka Kolejowa S.A. („Infrastruktura dla zasilania kolei – stan obecny oraz wodorowy kierunek transformacji”)
• Łukasz Bartkiewicz – Członek Zarządu METROPOLIS Doradztwo Gospodarcze Sp. z o.o. („Dofinansowania na wodór, transport i OZE w nowej perspektywie finansowej”)
• Paweł Szałek – Z-ca Naczelnika Wydziału Konstrukcyjno – Technologicznego Biuro Taboru i Wsparcia Technicznego PKP CARGO S.A. („Perspektywy wykorzystania wodoru w kolejowych przewozach towarowych”)

Wystąpienia zwieńczył blok IV, dedykowany aplikacjom mobilnym i finansowaniu kolei. O aplikacji wodorowej w sektorze kolejowym i energetycznym mówił przedstawiciel SBB Energy S.A. Robert Żmuda – Dyrektor Departamentu Rozwoju i Technologii.

– Motywację do wykorzystania wodoru, dalszego rozwoju technologii oraz gospodarki wodorowej daje aktualna polityka klimatyczna państw rozwiniętych zachęcając swoimi przepisami oraz dotacjami do odejścia od paliw kopalnych i wspierając inwestycje związane z zielonym wodorem – zaznaczył w swoim wystąpieniu.

Prezentację „Wodór dla mobilności – dobre praktyki” wygłosiła Danuta Zoń, Dyrektor Rozwoju Rynku Nowych Technologii z Air Products Sp. z o.o.

O finansowaniu taboru kolejowego, w wstąpieniu „Kto ma w głowie olej finansuje kolej”, mówiła zaś Agnieszka Kozakiewicz-Pietrzak, Członkini Zarządu Millennium Leasing Sp. z o.o.

– Warto podkreślić znaczącą rolę sektora bankowego w finansowaniu celów zrównoważonego rozwoju. Banki mogą wypełnić lukę w finansowaniu celów zrównoważonego rozwoju na kwotę 3,6 bln euro – mówiła Agnieszka Kozakiewicz – Pietrzak. – UE planuje przeznaczyć na projekty mające przeciwdziałać kryzysowi klimatycznemu 605 mld EUR.

Wystąpieniem eksperta ds. transportu – Jacka Fink-Finowickiego („Przewaga pojazdów wodorowych – Fizyka nie kłamie”) zwieńczona została część prezentacyjna.

To jednak nie był koniec dyskusji o wodorze i jego zastosowaniu w transporcie publicznym. O przyszłości paliwa alternatywnego debatowali eksperci, reprezentujący zarówno producentów taboru, jak i przewoźników kolejowych. Do dyskusji „Wodór – paliwo przyszłości?”, której moderatorem był Sylwin Tomaszewski z Łukasiewicz – Poznańskiego Instytutu Technologicznego, zasiedli:

• Marek Nitkowski Koleje Wielkopolskie Sp. z o.o.
• Witold Gadoś SIEMENS Mobility Sp. z o.o.
• Jakub Lubiński PKN ORLEN S.A.
• Maciej Maciejewski PESA Bydgoszcz S.A.

III konferencji „Kolej Wodorowa” HYDROGEN4RAIL  – FUTURE OF TRANSPORT towarzyszyła prezentacja lokomotywy studenckiego zespołu Politechniki Poznańskiej – PUTrain. Projekt ten zdobył pierwsze miejsce na światowej klasy zawodach Railway Challenge. Twórcy lokomotywy zdobyli także najwyższe podium w kategorii Reliability oraz Refuelling, o czym mówili zgromadzonym wokół ich stoiska gościom.

– Dodatkowym powodem do radości jest dla nas to, że w kategorii Refuelling ustanowiliśmy nowy rekord zawodów, wymieniając akumulatory naszej lokomotywy w 21,9 sekundy – podsumowują swój udział w zawodach członkowie grupy PUTrain. – Przed nami krótkie wakacje i kolejne wyzwania, o których opowiemy na kolejnej edycji konferencji Polskiej Izby Kolei.

INNE EDYCJE TEGO WYDARZENIA

ZACHĘCAMY DO WZIĘCIA UDZIAŁU W ANKIECIE: